لوله‌ها از جمله کاربردی‌ترین ابزارهایی هستند که در بسیاری از صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای انتقال انواع سیالات استفاده می‌شوند. امروزه لوله در سایزها و جنس‌های مختلفی وجود دارند و هرکدام به سبب ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود در صنایع مختلفی به کار می‌روند. یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که موجب ایجاد خسارت و صدمه به خطوط لوله می‌شود ایجاد ارتعاش و لرزش در نقاط مختلف است. البته لرزش و ارتعاش می‌تواند در شرایط و موقعیت‌های دیگری نیز اتفاق بیفتد.
برای از بین بردن اثرات ارتعاش و لرزه در لوله‌ها و سایر تجهیزات از لرزه گیرها استفاده می‌شود. پمپ‌ها، چیلرها، برج‌های خنک‌کننده، موتورخانه‌ها، تأسیسات ساختمانی و … همگی ممکن است دچار ارتعاش و لرزه شوند. اگر این ارتعاش و لرزه کنترل نشود می‌تواند موجب خسارت شود که گاها قابل جبران نخواهد بود. در ادامه مطلب مشخص خواهد شد که لرزه گیر چیست و به بررسی انواع لرزه‌گیر و کاربردهای آنها پرداخته می‌شود.
لرزه گیر چیست؟
همان‌گونه که از نام آن پیداست لرزه گیر وسیله‌ای است که لرزش‌های احتمالی را کنترل کرده و از انتقال آن به قسمت‌های مختلف خط لوله جلوگیری می‌کند. در حقیقت لرزه‌گیر می‌تواند در کمپرسورها، دستگاه‌های سانتریفیوژی، فن‌ها، توربین‌ها، خطوط لوله سایز بزرگ و … نصب می‌شود و وظیفه اصلی آن کاهش و حذف حرکت‌های لرزشی می‌باشد. این قطعه همچنین می‌تواند موجب کاهش صدا شود و طول عمر تجهیزات را افزایش دهد. لرزه‌گیرها همچنین می‌توانند دما و فشارهای زیادی را از سوی نوسانهای قطعات مختلف تحمل کنند و دفع این فشارها و ارتعاشات توسط لرزه گیرها مانع از شکسته شدن خطوط لوله و آسیب دیدن تجهیزات مختلف می‌شود.
مهم‌ترین کاربردهای لرزه گیر چیست؟
لرزه گیرها از مواد مختلفی تشکیل می‌شوند و هرکدام از آنها دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی هستند و می‌توانند در صنایع مختلفی استفاده شوند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از صنایع پتروشیمی
استفاده در صنایع دریایی
استفاده در صنایع دارویی
استفاده در صنایع نفتی
استفاده در صنایع فولاد و ذوب‌آهن
استفاده در سانتریفیوژها و تهویه مطبوع
استفاده در نیروگاه‌های بخار
کاربرد لرزه گیر در تأسیسات ساختمانی و …
تفاوت ضربه‌گیر و لرزه گیر چیست؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که ضربه‌گیر و لرزه گیر یک مفهوم هستند و کاربرد یکسانی دارند. درحالی‌که این دو ابزار تفاوت‌های زیادی باهم دارند. در حقیقت لرزه گیرها برای کاهش و مهار ارتعاش و لرزش لوله‌ها در خطوط لوله مانند لوله‌های وینوهیدروپول استفاده می‌شود درحالی‌که از ضربه‌گیر برای کاهش لرزش دستگاه استفاده نمود می‌شود. در اصل ضربه‌گیر به‌عنوان لاستیک ضربه‌گیر منجیت‌دار شناخته می‌شود و می‌تواند در زیر دستگاه‌های مختلف مانند پمپ‌ها قرار گرفته و ارتعاشات آنها را کاهش می‌دهد.
تفاوت ضربه گیر و لرزه گیر
انواع لرزه گیر
لرزه‌گیر لاستیکی
لرزه‌گیرهای آکاردئونی
لرزه‌گیرهای خرطومی – فلزی
بهترین نوع لرزه‌گیر چیست؟
همان‌طور که گفته شد امروزه از انواع مختلفی از لرزه‌گیرها شامل لرزه‌گیرهای لاستیکی، فلزی، خرطومی – فلزی و آکاردئونی در صنایع مختلف استفاده می‌شود. هرکدام از این لرزه‌گیرها دارای ویژگی‌ها، قابلیت‌ها، مزایا و معایب خاص خود هستند و می‌توانند در بخش‌های مختلفی از صنایع استفاده شوند. انتخاب بهترین لرزه‌گیرها باید بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی انجام می‌شود که شامل نوع تجهیزات، میزان ارتعاشات و لرزش‌ها، محیط جغرافیایی، میزان دما، میزان فشار و … می‌باشند.
مهم‌ترین نکات در نصب لرزه‌گیر چیست؟
مهم‌ترین و اصلی‌ترین نکته در نصب انواع لرزه‌گیرها طرح اولیه است. در حقیقت برای نصب این تجهیزات به دستورالعمل کارخانه تولیدکننده و همچنین طرح اولیه لرزه‌گیر آگاهی داشت. از جمله مهم‌ترین نکات در نصب انواع لرزه‌گیرها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
باید از هرگونه فرورفتگی، جوشکاری و ضربه در نقاط حساس و نازک خودداری شود.
حرکات کششی، فشاری، چرخشی و پیچشی که امکان داشته باشد باعث ناهمترازی در لرزه‌گیرها شود نباید انجام شود.
هرگونه فشار و ضربه‌ای که در هنگام نصب لرزه‌گیر به آن وارد شود می‌تواند در عملکرد و راندمان آن تأثیر منفی داشته و باعث آسیب دیدن بلوز و قطعات مختلف آن شود.
پیش تنظیم لرزه‌گیر باید بر اساس دستورالعمل شرکت‌های سازنده انجام شود تا بالاترین راندمان را داشته باشند.
انکرها، راهنماها و ساپورت لوله‌ها باید بر اساس نقشه سیستم لوله‌کشی نصب شوند.